مازنی خبر : لاک تراشی یا چو تراشی از هنرهای اصلی مردم مازندران محسوب می‌شود که امروزه با گسترش شهرنشینی و تغییر شکل زندگی مردم در بسیاری از مناطق در حال از بین رفتن است. لاک تراشی یکی از مشاغل بومی و تقریباً فراموش شده مردم مازندران است که بیشتر در مناطق جنگلی و روستایی مورد توجه مردم بوده و محصولات تولیدی آن برای زندگی روزمره آن‌ها تهیه می‌شده است. لاک تراشی با واژه محلی مازندرانی چو تراشی به معنای تراشکاری و شکل دادن چوب برای ساخت ابزارهای مورد نیاز زندگی است که شامل دو بخش چو و تراش است که در اینجا چو به معنای همان چوب درخت است و تراش هم به معنای تراشیدن به کار می‌رود.

ساکنین مناطق روستایی مازندران در گذشته بیشترین نیازهای خود را از چوب‌های جنگلی تهیه می‌نمودند که با استفاده از تنه و ریشه درختان بدون بهره گیری از ابزار کار امروزی ظروفی مانند کچه، جوله، کترا، پلاکر، دونه پاج، قاشق، کلز و… را تولید می‌کردند که اگر به ریشه مفهوم و کارکرد این ابزارها دقت کنیم به این پی می‌بریم که بیشتر یا تمامی این‌ها برای رفع نیازهای زندگی روزمره همچون طبخ غذا، خوردن غذا، پیمانه کردن و… بکار می‌رفته است.

هنر لاک تراشی همان ساخت ظروف و احجام چوبی سنتی با استفاده از چوب‌های جنگلی است که با نقوش اسطوره‌ای و الهام گرفته از طبیعت اطراف منقوش می‌کردند. با توجه به قدمت استان مازندران و سایت‌های کشف شده در این استان، ثابت شده که مازندران سابقه تاریخی 7000 ساله دارد که به دلیل جنگل انبوه و گونه‌های مختلف درختان جنگلی، طبیعتاً لاک تراشی و استفاده بومیان از چوب قدمت بسیار طولانی دارد. بومیان گذشته ساکن مناطق جنگلی به دلیل فراوانی درختان و این که بیشتر نیاز خود را از چوب تهیه می‌کردند که رفته‌رفته در ساخت لوازم چوبی از تنه و ریشه درختان مهارت یافتند.
ظروف چوبی که از ریشه درختان تهیه می‌شود سبک‌تر و در مقابل سرما و گرما مقاوم‌تر است. بنابراین ترک بر نمی‌دارد، در اثر ضربه به‌سادگی نمی‌شکند و عمر مفید آن گاهی بیش از 100 سال است که البته بستگی به نوع چوب دارد. برای برخی لوازم ضروری منزل، از ریشه متصل به ساقه که با شیب ملایمی در خاک نفوذ کرده است استفاده می‌کنند. چون این نوع ریشه‌ها کمتر در معرض برف و باران قرار دارند. چوبی که از تنه درختان استفاده می‌کنند نباید تر بوده و به‌اصطلاح شیره چوب از دست رفته و تقریباً خشک شده باشد. گفتنی است سال گذشته فن و مهارت لاک تراشی در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید.

عکاس: سید محمد اکبرموسوی